وکتور مسجد کبود تبریز
یکی از شاهکارهای معماری دوره اسلامی که در شهر تبریز قرار گرفته مسجد کبود است. در کتابهای تاریخی، این بنای باشکوه را «عمارت مظفریه» خوانده اند که مورد توجه ابو المظفر یعقوب بهادر خان قرار گرفت. در این روزگار تبریز در نهایت آبادانی و رونق بود. آنچه بر سر در این عمارت باشکوه جلوه گر است این جمله است: «العماره المبارکه المظفریه»، شاید همین کفایت میکند که این مجموعه آباد و ویران را مظفریه بنامند.
این بنا با نامهای مختلف از جمله گوی مسجد (به ترکی همان مسجد کبود)، مسجد شاه جهان، عمارت و مسجد مظفریه معروف و مشهور بوده است. بانی مسجد ابوالمظفر جهانشاه بن قره یوسف از امرای قراقوینلو بود ولی نظارت ساخت مسجد زیرنظر همسرش جان بیگم خاتون و یا به عقیده برخی از مورخین دخترش صالحه بوده است.
در کتیبه های باقی مانده از این بنا تاریخ پایان این مسجد سال ۸۷۰ ه ق است. متاسفانه این بنا در زلزله سال ۱۱۹۳ ه ق تبریز ویران شد تمام سقف فرو ریخت و تمامی دیوارها را خراب کرد ولی آنچه از این بنا باقی مانده در نوع خود بی نظیر است و به علت کاشیکاری معرق و تلفیق آجر و کاشی و رنگهای بسیار متنوع کاشیها لقب فیروزه اسلام گرفته است. علاوه بر کاشیکاری ها سردر بسیار بلندش توجه اکثر سیاحان و باستان شناسان را به خود جلب کرده است و تمامی آنها را وادار به نوشتن چند خطی از زیبایی این بنا کرده است.
توصیفات سیاحانی که قبل از خرابی این بنا مطلب نوشته‌اند خواندنی است از جمله کاتب چلبی و تاورنیه که خصوصاً با تمام جزئیات معماری این مسجد را وصف کرده است. هر دوی این نویسندگان بین سالهای ۱۰۴۶-۱۰۴۵ ه ق (قبل از زلزله) از تبریز و این بنا دیدن کرده‌اند. چلبی سردر اصلی را از طاق کسری بلندتر دیده است و تاورنیه علاوه بر سردر و کاشیکاریهای بی نظیر آناز دو مناره بسیار بلند صحبت میکند که مشخص است در هنگام زلزله کاملاً از بین رفته است.
